Hastalık halinde ilk 2 gün geçici iş göremezlik geliri ödenmediğinden, bu raporların SGK'na bildirme zorunluluğu yoktur. Ancak iş kazası ve meslek hastalığı durumunda bildirim yapılmalıdır.
5510 sayılı Kanunun yürürlüğe
girdiği tarihten önce iştirakçi veya sigortalı olanlar, vazife malullük,
malullük ve yaşlılık veya emekli aylığı bağlananlar ve bu Kanunun yürürlüğe
girdiği tarihte sosyal güvenlik destek primi ödeyerek 4/1-a kapsamında
çalışmaya devam eden sigortalılar, yalnızca iş kazası ve meslek hastalığı
halinde geçici iş göremezlik ödeneği alabilmekteyken; 4/1-b kapsamında çalışan
sigortalılar kısa vadeli sigorta kollarından yararlanamaz ve dolayısıyla geçici
iş göremezlik ödeneği alamamaktadırlar.
İlk defa 5510 sayılı Kanun kapsamına
tabi olanların emekli olmaları ve 4/1-a kapsamında çalışmaya başlamaları halinde
haklarında SGDP hükümleri uygulanmayacaktır.
İlk defa 5510 sayılı Kanun
kapsamına tabi olanların emekli olmaları ve 4/1-b kapsamında çalışmaya
başlamaları halinde haklarında bu kişiler isteklerine göre ya sigortalı sayılmayacaklar ya da yaşlılık aylıkları kesilip 4/1-b kapsamında sigortalı sayılacaklardır. Dolayısıyla bu kişiler hastalık sebebiyle geçici iş göremezlik ödeneği alamayacaklar, ancak iş kazası ve meslek hastalığı ile analık hali sebebiyle geçici iş göremezlik ödeneği alabileceklerdir.
Rapor ücreti alabilmek için
raporun alındığı tarihten geriye doğru 1 yıl için en az 90 gün kısa vadeli
sigorta primi yatırılmış olmalıdır. Ancak iş kazası sigortasından verilen
raporlar bakımından, herhangi bir prim şartı aranmaz.
Hastalık hali nedeniyle alınan
istirahat raporlarında geçici iş göremezlik ödeneği raporun 3. gününden itibaren
ödenir. Ancak analık ve iş kazası- meslek hastalığı ile ilgili istirahat
raporlarına ilişkin geçici iş göremezlik ödenekleri, istirahatli olunan her gün
için ödenir
Geçici iş göremezlik ödeneği, 4/c kapsamındakilere ödenmez. 5510 Sayılı Kanunun
kısa vadeli sigorta kollarına ilişkin hükümleri 4/c kapsamında sigortalı
sayılanlara uygulanmamaktadır.
İşten çıkış yapıldığı tarihten itibaren 10 gün içinde açılan istirahat raporları
çalışır raporu alıncaya kadar süre sınırlaması olmaksızın ödenir.
Geçici iş göremezlik ödeneği Kurumca yetkilendirilen hekim veya sağlık
kurulundan alınacak istirahat raporuna bağlıdır ve sigortalılara iş
göremedikleri sürece ödenir, işyerinin kapanması bu ödemeyi engellememektedir.
Sigortalının kontrole gitmesi şartıyla hiçbir şart aranmadan kontrollü raporlar
ödenir.
İşverenin çalışılmadığına dair bildirim girişini yapması ve
sigortalının Kuruma talepte bulunması halinde on günü aşan istirahat sürelerinde ödemeler, asgari on günlük tutar kadar yapılır.
Rapor ücreti rapor alınan tarihten önceki son bir yıl içindeki 3 aylık prime
göre hesaplanır. Geriye doğru 3 aylık primin ortalaması alınır, tedavi ayakta
olmuşsa bu miktarın 2/3’si, tedavi yatarak olmuşsa yarısı ödenir.
Geçici iş göremezliğin başladığı tarihten önceki 1 yıl içinde en az 90 gün Kısa
Vadeli Sigorta primi ödenmiş olması gerekmektedir.
Geçici iş göremezlik ödeneğinin ödenmesi için sigortalıların Kuruma herhangi bir
belge ibraz etmelerine gerek yoktur. Çalışılmadığına dair bildirim girişinin
işverence mevzuatta belirtildiği şekilde, rapor bitim tarihinin içinde bulunduğu
aya ilişkin aylık prim ve hizmet belgesinin verilme süresinin sonuna kadar
çalışılmadığına dair bildirim girişi yapma yükümlülüğü devam etmektedir.
a) Sigortalının tutuklulukta geçen süreleri,
b) Sigortalının iş göremediği
süreleri,
c) Grev ve lokavtda geçen süreleri,
d) Askerlikte geçen hizmet
süreleri
dikkate alınmaz.
Bu sigorta kolunda hastalık haline bağlı olarak ortaya çıkan iş göremezliğin
üçüncü gününden başlamak üzere her gün için geçici iş göremezlik ödeneği
verilmektedir. Geçici iş göremezlik ödeneği ödenebilmesi
için;
a) Sigortalılık niteliğinin sona ermemesi,
b) İş göremezliğin
başladığı tarihten önceki 1 yıl içinde en az 90 gün kısa vadeli sigorta primi
bildirilmiş olması,
c) Sağlık Bakanlığınca yetkilendirilen hekim veya sağlık
kurullarından istirahat raporu alınmış olması,
gerekmektedir.
İstirahat raporlarının Kurumla sözleşmeli sağlık hizmeti sunucuları
tarafından düzenlenmesi şarttır. Kurumla sözleşmesiz sağlık hizmeti sunucuları
tarafından verilen ve istirahat süresi 10 günü geçmeyen raporlar, Kurumla
sözleşmeli resmi sağlık hizmeti sunucusu hekimi tarafından, 10 günü aşan
raporlar ise Kurumla sözleşmeli resmi sağlık hizmeti sunucusu sağlık kurulunca
onandığı takdirde geçerli olur. Ancak analık sigortasından düzenlenen istirahat raporları için onay
şartı aranmaz.
Ülkemizin
taraf olduğu sosyal güvenlik sözleşmeleri hükümleri çerçevesinde akit ülke
sigorta kurumu mevzuatına göre düzenlenen ve sözleşmenin uygulanmasına ilişkin
formülerlerle Kuruma bildirilen istirahat raporları da aynen kabul
edilmektedir.
Ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmayan ülkelerdeki
tedaviler sonucu verilen istirahat raporları ise, ülkemiz dış temsilcilikler
ince onanması hâlinde geçerlidir.
Refakatçi kalınmasının tıbben lüzum görülmesi şartı aranmaz.
Ayakta tedavilerde tek hekim raporu ile bir defada en çok 10 gün istirahat
verilebilir. İstirahat sonrasında kontrol muayenesi raporda belirtilmiş ise
toplam süre 20 günü geçmemek kaydı ile istirahat uzatılabilir.
İş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde verilecek ödeneklerin
veya bağlanacak gelirlerin hesabına esas tutulacak günlük kazanç; iş kazasının
veya doğumun olduğu tarihten, meslek hastalığı veya hastalık halinde ise iş
göremezliğin başladığı tarihten önceki bir yıldaki son üç ay içinde hesaplanacak
prime esas kazançlar toplamının, bu kazançlara esas prim ödeme gün sayısına
bölünmesi suretiyle hesaplanır.
On iki aylık dönemde çalışmamış ve ücret
almamış olan sigortalı, çalışmaya başladığı ay içinde iş kazası veya meslek
hastalığı nedeniyle iş göremezliğe uğrarsa verilecek ödeneklerin veya bağlanacak
gelirlerin hesabına esas günlük kazanç; çalışmaya başladığı tarih ile iş
göremezliğinin başladığı tarih arasındaki sürede elde ettiği prime esas günlük
kazanç toplamının, çalıştığı gün sayısına bölünmesi suretiyle; çalışmaya
başladığı gün iş kazasına uğraması halinde ise aynı veya emsal işte çalışan
benzeri bir sigortalının günlük kazancı esas tutulur.
4 üncü maddenin birinci
fıkrasının (a) bendi gereği sigortalı sayılanların ödenek veya gelire esas
günlük kazançlarının hesabında:
a) Prim, ikramiye ve bu nitelikteki arızi
ödemeler dikkate alınmış ise ödenek ve gelire esas alınacak günlük kazanç, ücret
toplamının ücret alınan gün sayısına bölünmesiyle hesaplanacak günlük kazanca, %
50 oranında bir ekleme yapılarak bulunan tutardan çok olamaz.
b) İdare veya
yargı mercilerince verilen karar gereğince yapılan ücret, ikramiye, zam,
tazminat ve bu mahiyetteki ödemelerden, ödenek ve gelirin hesabına esas alınan
üç aylık dönemden önceki aylara ilişkin olanlar dikkate alınmaz.
Meslek
hastalığı, sigortalının sigortalı olarak çalıştığı son işinden ayrıldığı
tarihten bir yıl geçtikten sonra meydana çıkmış ise, günlük kazancı bu son
işinden ayrıldığı tarih esas alınarak yukarıdaki fıkralara göre
hesaplanır.
İş kazası ile meslek hastalığı sigortasından bağlanacak gelirlere
esas tutulacak aylık kazanç, yukarıdaki hükümlere göre hesaplanacak günlük
kazancın otuz katıdır.
4/1-a kapsamında sigortalı sayılanların ödenek veya gelire esas günlük
kazançlarının hesabında:
a-Prim, ikramiye ve bu nitelikteki geçici ödemeler
dikkate alınmış ise ödenek ve gelire esas alınacak günlük kazanç, ücret
toplamının ücret alınan gün sayısına bölünmesiyle hesaplanacak günlük kazanca,
%50 oranında bir ekleme yapılarak bulunan tutardan çok olamaz.
b- İdare veya
yargı mercilerince verilen karar gereğince yapılan ücret, ikramiye, zam,
tazminat ve bu mahiyetteki ödemelerden, ödenek ve gelirin hesabına esas alınan
üç aylık dönemden önceki aylara ilişkin olanlar dikkate alınmaz.
4/1-b
kapsamındaki sigortalılar için aylık prime esas kazanç, Kanun’un 82. Maddesine
göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt sınırı ile üst sınırı arasında
kalmak şartı ile kendileri tarafından beyan edilecek günlük kazancın otuz katı
olduğundan, geçici iş göremezlik ödeneğinde esas alınacak tutarın hesabı buna
göre yapılacaktır.
Geçici iş göremezliğin başladığı tarihten önceki 1 yıl içinde en az 90 gün Kısa
Vadeli Sigorta primi ödenmiş olması gerekmektedir.
Hastalık ve analık hükümlerinin uygulanmasında sigortalılık niteliğinin ödenen
primin ilişkin olduğu günü takip eden 10'uncu günden başlanarak yitirilmiş
sayılacaktır. Ancak, sigortalının ilgili kanunlar gereği sigortalının ücretsiz
izinli olması, greve iştirak etmesi veya işverenin lokavt yapması hallerinde, bu
hallerin sona ermesini takip eden onuncu günden başlanarak sigortalılık
niteliğini yitirmiş sayılacaktır.
Örnek: Çalıştığı işyerinden en son primi
17.12.2008 tarihinde ödenen ve 18.12.2008 tarihinden itibaren işten ayrılan
sigortalının sigortalılık niteliği 27.12.2008 tarihinde yitirilmiş olacaktır.
Sigortalı kadına veya sigortalı olmayan eşinin doğum yapması nedeniyle sigortalı
erkeğe emzirme ödeneği verilebilmesi için,
a) (4/a)lı sigortalar için
doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120 gün kısa vadeli sigorta kolları primi
bildirilmiş olması,
b) (4/b)li sigortalılar için doğumdan önceki bir yıl
içinde en az 120 gün kısa vadeli sigorta kolları primi yatırılmış ve genel
sağlık sigortası primi dahil prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş
olması,
şarttır.
Emzirme ödeneğine hak kazanan sigortalılardan,
sigortalılığı sona erenlerin, bu tarihten başlamak üzere üç yüz gün içinde
çocukları doğarsa, sigortalı kadın veya eşi analık sigortası haklarından
yararlanacak sigortalı erkek, doğum tarihinden önceki on beş ay içinde en az 120
gün prim ödenmiş olması şartıyla emzirme ödeneğinden yararlandırılır.
4(b) kapsamındaki sigortalı kadın ile sigortalı erkeğin sigortalı olmayan
eşinin, kendi çalışmalarından dolayı gelir ve aylık alan sigortalı erkeğin,
sigortalı olmayan karısının doğum yapması halinde sigortalı kadına veya
sigortalı erkeğe emzirme ödeneği verilir.
Emzirme ödeneğinden yararlanabilmek için 120 gün kısa vadeli sigorta primi
ödenmiş olması ve 4(b) kapsamındaki sigortalıların prim ve prime esas borcunun
bulunmaması gerekmektedir.
Bebeğin yaşadığının belgelenmesi şartıyla başvurma süresi yoktur. Emzirme
ödeneği bir defa ödenir.
4(b) kapsamında şirket ortağı olan sigortalı kadın analık sigortasından
yararlanamaz. Ancak emzirme ödeneği alabilir.
Analık sigortasından yararlanmak için sigortalılığın devam etmesi, bir yıl
içinde en az 90 gün kısa vadeli sigorta primi ödenmiş olması, bu sürede çalışmaması ve 4/1-b kapsamında olanlar için prime ilişkin borcunun bulunmaması gerekmektedir.
- Doğumdan önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigorta primi
bildirilmiş olması,
- Bu süre içinde iş yerinde çalışmamış olması,
- Doğum
olayının gerçekleşmiş olması,
- Kanunun 4/b kapsamında bulunan sigortalıların
analıkları halinde genel sağlık sigortası dahil prim ve her türlü borçlarının
ödenmiş olması,
Gerekmektedir.
Analık sigortası kapsamında bulunan sigortalı kadının, erken doğum yapması
halinde doğumdan önce kullanamadığı çalıştırılamayacak süreler ile isteği ve
hekimin onayıyla doğuma üç hafta kalıncaya kadar çalışması halinde, doğum
sonrası istirahat süresine eklenen süreler için, geçici iş göremezlik ödeneği
verilir. Doğum öncesi 56 ve doğum sonrası 56 gün olarak üzere toplamda 112 gün
olarak ödeme yapılır.
Gebeliğin başladığı tarihten
itibaren doğumdan sonraki ilk sekiz haftalık, çoğul gebelik halinde ise ilk on
haftalık süre 5510 sayılı Kanun bakımından analık hali olarak kabul edilir.
Genel sağlık sigortalısı gebeliğin başladığı tarihten itibaren Kanunen tıbbi
bakım ve tedavi kapsamında koruma altına alınmışlardır.
